Bengu
New member
\Bir Derginin Q1 ve Q2 Olduğunu Nasıl Anlarız?\
Bilimsel makaleler yayınlamak isteyen araştırmacılar için dergi seçimi kritik bir aşamadır. Akademik yayıncılıkta dergilerin kalitesini ve etki seviyesini gösteren birçok kriter vardır. Bunlardan en çok bilinen ve kullanılanlardan biri “quartile” yani çeyrek dilim sistemidir. Bu sistem, dergileri etki faktörleri ya da benzeri metriklere göre 4 çeyreğe (Q1, Q2, Q3, Q4) ayırır. Özellikle Q1 ve Q2 kategorisinde yer alan dergiler, yüksek prestij ve görünürlük anlamına gelir. Peki, bir derginin Q1 veya Q2 olduğunu nasıl anlarız? İşte bu sorunun cevabını detaylı olarak ele alacağız.
\Q1 ve Q2 Nedir?\
Q1, bir alan veya kategori içindeki dergilerin ilk %25’lik dilimini ifade eder. Yani alanındaki en üst seviye dergiler Q1’de yer alır. Q2 ise ikinci %25’lik dilimi kapsar ve genellikle saygın ancak Q1 kadar yüksek etkiye sahip olmayan dergiler olarak kabul edilir. Q3 ve Q4 ise sırasıyla üçüncü ve dördüncü çeyreklerde yer alan dergilerdir.
\Derginin Q1 veya Q2 Olduğunu Anlamanın Yöntemleri\
1. \Journal Citation Reports (JCR) Kullanımı\
JCR, Clarivate Analytics tarafından yayımlanan ve dergilerin etki faktörleri ile sıralandığı bir veritabanıdır. JCR’de dergiler, alanlarına göre sıralanır ve bu sıralamaya göre hangi çeyrekte oldukları belirlenir.
- Derginin adı veya ISSN numarası ile JCR’da arama yaparak derginin hangi kategori ve çeyrekte olduğunu görebilirsiniz.
- JCR’da Q1 dergiler, aynı alan içindeki tüm dergilerin etki faktörü sıralamasında en üst %25’lik kısmı temsil eder.
2. \Scopus ve SJR Endeksi\
Scopus, başka bir önemli veri tabanıdır ve burada dergiler SJR (SCImago Journal Rank) puanına göre sıralanır. SCImago Journal & Country Rank sitesi, dergilerin Q1, Q2, Q3, Q4 gibi kategorilerini gösterir.
- SCImago sitesinde derginin adını yazarak veya ISSN ile arama yaparak derginin hangi çeyrekte olduğunu öğrenebilirsiniz.
- SJR endeksi, etki faktörüne benzer şekilde derginin kalitesini ve prestijini gösterir.
3. \Derginin Resmi Web Sitesinde Yer Alan Bilgiler\
Bazı dergiler, kendi sitelerinde hangi quartile’da yer aldıklarını açıkça belirtir. Ancak bu bilgi her zaman güncel veya doğrulanmış olmayabilir. Bu nedenle resmi veri tabanlarından teyit etmek önemlidir.
4. \Kendi Alanınızda Yaygın Olarak Bilinen Kaynaklar\
Bazı akademik topluluklar veya üniversiteler, alanlarına özel listeler oluşturur ve dergileri Q1, Q2 vb. olarak sınıflandırırlar. Bunlar genellikle JCR veya SCImago verilerine dayanır.
\Bir Derginin Q1 ve Q2 Olup Olmadığını Anlamaya Yönelik Sıkça Sorulan Sorular\
\1. Q1 ve Q2 dergiler arasındaki fark tam olarak nedir?\
Q1 dergiler, ilgili alanda yayın yapan dergilerin en yüksek etkiye sahip %25’lik kısmıdır. Yani en prestijli ve yüksek etkili dergiler Q1 olarak kabul edilir. Q2 ise %25-50 arası dilimi kapsar ve saygın ancak Q1 kadar yüksek etkiye sahip olmayan dergiler olarak değerlendirilir.
\2. Bir derginin Q1 veya Q2 kategorisinde olduğunu anlamak için hangi veri tabanları güvenilirdir?\
En güvenilir kaynaklar Clarivate’in Journal Citation Reports (JCR) ve Elsevier’in Scopus veri tabanıdır. SCImago Journal Rank da Scopus verilerini kullanarak dergi sıralamalarını gösterir.
\3. Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak neden önemlidir?\
Q1 ve Q2 dergiler akademik camiada daha prestijli kabul edilir. Bu dergilerde yayın yapmak, araştırmanın görünürlüğünü artırır, atıf alma şansını yükseltir ve akademik kariyerde yükselme için önemli bir kriterdir.
\4. Her alanda Q1 ve Q2 dergi sayısı aynı mıdır?\
Hayır, her alanın toplam dergi sayısı ve kalite dağılımı farklıdır. Bu yüzden Q1’de yer alan dergi sayısı alanın toplam dergi sayısının %25’i kadardır. Alanın büyüklüğüne göre Q1 ve Q2 dergi sayısı değişir.
\5. Derginin güncel Q1 veya Q2 durumunu nasıl takip edebilirim?\
Her yıl güncellenen JCR ve SCImago raporlarını takip etmek gerekir. Bu veri tabanları dergilerin sıralamalarını ve çeyrek dilimlerini yıllık olarak günceller.
\6. Q1 ve Q2 dergiler sadece etki faktörüne göre mi belirlenir?\
Hayır, etki faktörü JCR için temel kriterdir ama SCImago gibi başka indekslerde farklı metrikler (SJR, h-indeksi) de kullanılır. Ancak her durumda derginin etki ve görünürlüğü temel belirleyicidir.
\Q1 ve Q2 Dergilerle İlgili Ek İpuçları\
- Dergi seçerken sadece Q1 veya Q2 olmasına değil, aynı zamanda hakemlik sürecinin ciddiyetine, derginin yayın alanına ve okuyucu kitlesine dikkat edilmelidir.
- Q1 veya Q2 dergi seçimi, araştırmanın hedef kitlesi ve amaçlarına göre yapılmalıdır. Bazen alan dışı ama prestijli bir dergi yerine, alan içi daha spesifik bir dergi tercih edilebilir.
- Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak akademik performans değerlendirmelerinde önemli bir kriterdir; bu nedenle bu dergilerin listelerini düzenli kontrol etmek faydalıdır.
\Sonuç\
Bir derginin Q1 veya Q2 olduğunu anlamak için en kesin yol, JCR veya SCImago gibi resmi veri tabanlarında dergiyi sorgulamaktır. Bu çeyrek dilim sistemleri, dergilerin alan içindeki etki ve prestij düzeylerini sayısal olarak ifade eder. Araştırmacılar için Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak hem akademik görünürlük hem de kariyer gelişimi açısından kritik önem taşır. Bu nedenle dergi seçerken bu kriterlerin bilinmesi ve doğru kaynaklardan teyit edilmesi gereklidir.
\Anahtar Kelimeler:\ Q1 dergi, Q2 dergi, Journal Citation Reports, SCImago, etki faktörü, akademik dergi sıralaması, bilimsel yayın, dergi kalitesi, akademik yayıncılık.
Bilimsel makaleler yayınlamak isteyen araştırmacılar için dergi seçimi kritik bir aşamadır. Akademik yayıncılıkta dergilerin kalitesini ve etki seviyesini gösteren birçok kriter vardır. Bunlardan en çok bilinen ve kullanılanlardan biri “quartile” yani çeyrek dilim sistemidir. Bu sistem, dergileri etki faktörleri ya da benzeri metriklere göre 4 çeyreğe (Q1, Q2, Q3, Q4) ayırır. Özellikle Q1 ve Q2 kategorisinde yer alan dergiler, yüksek prestij ve görünürlük anlamına gelir. Peki, bir derginin Q1 veya Q2 olduğunu nasıl anlarız? İşte bu sorunun cevabını detaylı olarak ele alacağız.
\Q1 ve Q2 Nedir?\
Q1, bir alan veya kategori içindeki dergilerin ilk %25’lik dilimini ifade eder. Yani alanındaki en üst seviye dergiler Q1’de yer alır. Q2 ise ikinci %25’lik dilimi kapsar ve genellikle saygın ancak Q1 kadar yüksek etkiye sahip olmayan dergiler olarak kabul edilir. Q3 ve Q4 ise sırasıyla üçüncü ve dördüncü çeyreklerde yer alan dergilerdir.
\Derginin Q1 veya Q2 Olduğunu Anlamanın Yöntemleri\
1. \Journal Citation Reports (JCR) Kullanımı\
JCR, Clarivate Analytics tarafından yayımlanan ve dergilerin etki faktörleri ile sıralandığı bir veritabanıdır. JCR’de dergiler, alanlarına göre sıralanır ve bu sıralamaya göre hangi çeyrekte oldukları belirlenir.
- Derginin adı veya ISSN numarası ile JCR’da arama yaparak derginin hangi kategori ve çeyrekte olduğunu görebilirsiniz.
- JCR’da Q1 dergiler, aynı alan içindeki tüm dergilerin etki faktörü sıralamasında en üst %25’lik kısmı temsil eder.
2. \Scopus ve SJR Endeksi\
Scopus, başka bir önemli veri tabanıdır ve burada dergiler SJR (SCImago Journal Rank) puanına göre sıralanır. SCImago Journal & Country Rank sitesi, dergilerin Q1, Q2, Q3, Q4 gibi kategorilerini gösterir.
- SCImago sitesinde derginin adını yazarak veya ISSN ile arama yaparak derginin hangi çeyrekte olduğunu öğrenebilirsiniz.
- SJR endeksi, etki faktörüne benzer şekilde derginin kalitesini ve prestijini gösterir.
3. \Derginin Resmi Web Sitesinde Yer Alan Bilgiler\
Bazı dergiler, kendi sitelerinde hangi quartile’da yer aldıklarını açıkça belirtir. Ancak bu bilgi her zaman güncel veya doğrulanmış olmayabilir. Bu nedenle resmi veri tabanlarından teyit etmek önemlidir.
4. \Kendi Alanınızda Yaygın Olarak Bilinen Kaynaklar\
Bazı akademik topluluklar veya üniversiteler, alanlarına özel listeler oluşturur ve dergileri Q1, Q2 vb. olarak sınıflandırırlar. Bunlar genellikle JCR veya SCImago verilerine dayanır.
\Bir Derginin Q1 ve Q2 Olup Olmadığını Anlamaya Yönelik Sıkça Sorulan Sorular\
\1. Q1 ve Q2 dergiler arasındaki fark tam olarak nedir?\
Q1 dergiler, ilgili alanda yayın yapan dergilerin en yüksek etkiye sahip %25’lik kısmıdır. Yani en prestijli ve yüksek etkili dergiler Q1 olarak kabul edilir. Q2 ise %25-50 arası dilimi kapsar ve saygın ancak Q1 kadar yüksek etkiye sahip olmayan dergiler olarak değerlendirilir.
\2. Bir derginin Q1 veya Q2 kategorisinde olduğunu anlamak için hangi veri tabanları güvenilirdir?\
En güvenilir kaynaklar Clarivate’in Journal Citation Reports (JCR) ve Elsevier’in Scopus veri tabanıdır. SCImago Journal Rank da Scopus verilerini kullanarak dergi sıralamalarını gösterir.
\3. Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak neden önemlidir?\
Q1 ve Q2 dergiler akademik camiada daha prestijli kabul edilir. Bu dergilerde yayın yapmak, araştırmanın görünürlüğünü artırır, atıf alma şansını yükseltir ve akademik kariyerde yükselme için önemli bir kriterdir.
\4. Her alanda Q1 ve Q2 dergi sayısı aynı mıdır?\
Hayır, her alanın toplam dergi sayısı ve kalite dağılımı farklıdır. Bu yüzden Q1’de yer alan dergi sayısı alanın toplam dergi sayısının %25’i kadardır. Alanın büyüklüğüne göre Q1 ve Q2 dergi sayısı değişir.
\5. Derginin güncel Q1 veya Q2 durumunu nasıl takip edebilirim?\
Her yıl güncellenen JCR ve SCImago raporlarını takip etmek gerekir. Bu veri tabanları dergilerin sıralamalarını ve çeyrek dilimlerini yıllık olarak günceller.
\6. Q1 ve Q2 dergiler sadece etki faktörüne göre mi belirlenir?\
Hayır, etki faktörü JCR için temel kriterdir ama SCImago gibi başka indekslerde farklı metrikler (SJR, h-indeksi) de kullanılır. Ancak her durumda derginin etki ve görünürlüğü temel belirleyicidir.
\Q1 ve Q2 Dergilerle İlgili Ek İpuçları\
- Dergi seçerken sadece Q1 veya Q2 olmasına değil, aynı zamanda hakemlik sürecinin ciddiyetine, derginin yayın alanına ve okuyucu kitlesine dikkat edilmelidir.
- Q1 veya Q2 dergi seçimi, araştırmanın hedef kitlesi ve amaçlarına göre yapılmalıdır. Bazen alan dışı ama prestijli bir dergi yerine, alan içi daha spesifik bir dergi tercih edilebilir.
- Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak akademik performans değerlendirmelerinde önemli bir kriterdir; bu nedenle bu dergilerin listelerini düzenli kontrol etmek faydalıdır.
\Sonuç\
Bir derginin Q1 veya Q2 olduğunu anlamak için en kesin yol, JCR veya SCImago gibi resmi veri tabanlarında dergiyi sorgulamaktır. Bu çeyrek dilim sistemleri, dergilerin alan içindeki etki ve prestij düzeylerini sayısal olarak ifade eder. Araştırmacılar için Q1 ve Q2 dergilerde yayın yapmak hem akademik görünürlük hem de kariyer gelişimi açısından kritik önem taşır. Bu nedenle dergi seçerken bu kriterlerin bilinmesi ve doğru kaynaklardan teyit edilmesi gereklidir.
\Anahtar Kelimeler:\ Q1 dergi, Q2 dergi, Journal Citation Reports, SCImago, etki faktörü, akademik dergi sıralaması, bilimsel yayın, dergi kalitesi, akademik yayıncılık.