Hayal
New member
Teşvik Çıkıp Çıkmadığını Nasıl Anlarız? “Duydum Ama Resmî Değil” Tuzaklarından Kaçış
Selam forumdaşlar! Konulara farklı pencerelerden bakmayı seven biriyim; o yüzden “teşvik çıktı mı, çıkmadı mı?” muammasını birlikte didikleyelim istedim. Kimimiz “link at” diyor, kimimiz “komşunun oğlu almış” diye güveniyor, kimimiz de “resmî gazeteyi beklemeden bütçe mi planlanır?” diye söyleniyor. Gelin; veri-odaklı (daha çok erkeklerin sevdiği) yaklaşım ile sosyal/duygusal etkileri merkeze alan (çoğu kadın arkadaşın güçlü olduğu) yaklaşımı yan yana koyalım, artılarını-eksilerini tartalım. Hem sahadan pratik ipuçları hem de tartışmayı kızıştıracak sorular benden, gerçek deneyimler sizden!
---
Önce Tanım: “Teşvik Çıktı” Demek Ne Demek?
Birçok kişi “teşvik çıktı”yı sosyal medyada duyulan bir söylenti sanıyor. Oysa aslında üç katman var:
1. Hukuki duyuru katmanı: Karar, tebliğ, çağrı rehberi gibi resmî bir metnin yayımlanması.
2. Uygulama katmanı: Başvuru ekranlarının/portalların açılması, başvuru kılavuzlarının güncellenmesi.
3. Operasyon katmanı: Değerlendirme takvimi, bütçe tahsisi, puanlama kriterleri, son teslim tarihi gibi pratik ayrıntıların netleşmesi.
“Çıktı” dediğimiz şey bazen sadece ilk katmanda kalıyor; uygulama ve operasyon geç kalınca sahada “Çıktı ama çalışmıyor” algısı doğuyor. Bu ayrımı bilmek, dedikodu sisini dağıtmanın ilk adımı.
---
Veri-Objektif (Erkek) Yaklaşımı: “Kaynağı Göster, Kriteri Yaz, Tarihi Tut”
Daha çok erkeklerin benimsediği çözüm odaklı rota şu sorularla ilerler:
- Kaynak nerede? Karar/Tebliğ/Çağrı Rehberi numarası, tarih, ilgili kurum. PDF mi var? Künye tam mı?
- Kapsam net mi? Sektör, NACE kodu, coğrafi bölge, ölçek (mikro/KOBİ/büyük), uygun maliyet kalemleri listesi.
- Takvim ve limitler? Son başvuru, değerlendirme süresi, bütçe üst sınırı, eş finansman oranı, azami destek süresi.
- Performans kriterleri? Puanlama tablosu, asgari barajlar, istenen göstergeler (istihdam, ihracat, Ar-Ge çıktısı, karbon azaltımı vb.).
- Risk ve uygunluk kontrolü? Çakışan destek yasağı, önceki döneme ait borç/temerrüt, “aynı makineye iki teşvik” yasağı gibi engeller.
Artıları:
- Belirsizliği azaltır. Sayı, tarih, belge netliğiyle “çıktı mı?” sorusunu ikili (evet/hayır) düzlemine çeker.
- İsrafı önler. Uygun olmayanların erken elenmesi; teklif hazırlama ve danışmanlık masraflarını minimuma indirir.
- Karşılaştırma kolaylığı. Birden fazla çağrıyı Excel’de/araçlarda kıyaslayıp en rasyonel olanı seçersin.
Eksileri:
- Soğuk olabilir. Kağıt üzerindeki “uygunluk” ile sahadaki gerçekliğin (portal tıkanıklığı, değerlendirme yığılması) farkını kaçırabilir.
- Erişilebilirliği ihmal edebilir. Dil bariyeri, kırsaldaki işletmelerin internet/teknik destek yoksunluğu gibi sosyal engeller görünmez kalır.
---
Empati-Toplumsal (Kadın) Yaklaşımı: “Kime İyi Gelecek, Kime Ulaşacak?”
Daha çok kadınların öne çıkardığı perspektif şunları sorar:
- Erişilebilir mi? Dil sade mi, başvuru adımları anlaşılır mı, danışma hattı cevap veriyor mu?
- Eşitlikçi mi? Kadın girişimciye, gençlere, depremzede işletmelere, kırsala özel pozitif ayrımcılık var mı?
- Gerçek ihtiyaçla uyumlu mu? Teoride güzel görünen kalemler sahada gerçekten gerekli mi? (Örn. yazılım lisansı var ama personel eğitimine pay yok)
- Toplumsal etkisi ölçülüyor mu? Sadece ciroya değil; istihdam kalitesine, çevresel faydaya, yerel ekosistemle bağa bakıyor mu?
- Psikolojik güvenlik ve destek var mı? İlk kez başvuracak KOBİ/kooperatif korkmadan süreç yürütebilecek mi?
Artıları:
- Gerçek etkiyi görür. “Kağıt üstünde var” olanla “insan hayatına değen” arasındaki farkı ortaya çıkarır.
- Kapsayıcılığı artırır. Kenarda kalacak grupların sürece dahil olmasını sağlar; projenin sürdürülebilirliğini güçlendirir.
Eksileri:
- Ölçüm zorluğu. Etki göstergelerini sayısallaştırmak zor; duygusal sezgiler veriyle desteklenmeyince ikna gücü düşebilir.
- Zaman alır. Paydaş görüşmeleri, saha hikâyeleri, mentorluk kurguları ek efor ister.
---
Sahada “Çıktı mı Çıkmadı mı?” Anlamanın Hızlı Testleri
A) Hukuki iz bırakıyor mu?
- Metnin kimliği var mı (tarih/numara/kurum)?
- Revizyon geçmişi yayınlanmış mı? “Sürüm 1.1/1.2” gibi.
B) Uygulama ayakları yere basıyor mu?
- Başvuru portalı aktif mi, teknik dokümanlar güncel mi?
- SSS bölümü yaşayan bir sayfa mı (tarihli güncellemeler)?
- Atölye/webinar takvimi var mı, kayıt linkleri çalışıyor mu?
C) Operasyon sinyalleri geliyor mu?
- Değerlendirme kurulu/bağımsız değerlendirici duyuruları yapılmış mı?
- Örnek sözleşme/taahhütname şablonları yayımlanmış mı?
- “Sık yapılan hatalar” listesi paylaşıldı mı (genelde gerçek başvurular başlayınca çıkar)?
D) Kırmızı bayraklar
- “Abi kesin çıkıyor” türü ekran görüntüsü dolaşıyor ama resmi künye yok.
- “Sadece bugün” diyen aracı firmalar (teşvikte gerçek deadline’lar önceden duyurulur).
- Başvuru şartları soyut, bütçe sınırı “piyasa ne derse” gibi muğlak.
---
KOBİ, STK, Serbest Meslek: Kime Nasıl Anlaşılır Kılınır?
- KOBİ’ler için: NACE–bölge–bütçe üçlüsüyle hızlı eleme; sonra nakit akışı senaryosu: “Ödemeyi ne zaman alırım? Köprü finansmana ihtiyacım var mı?”
- STK/Kooperatif için: Etki mantığı (problem → faaliyet → çıktı → sonuç), paydaş haritası, gönüllülük/yerel katkı.
- Serbest meslek/Start-up için: Fikrin TRL seviyesi, fikri mülkiyet durumu, mentorluk/ağ erişimi; demo/PoC takvimi.
Hepsinde ortak: Bir sayfalık “uygunluk ve hazırbulunuşluk özeti” hazırlayın; kendinizi de ikna etmiyorsa hakem de olmaz.
---
İki Perspektifi Birleştiren Hibrit Yöntem: “Soğuk Veri + Sıcak Etki”
1. Belge doğrulama listesi (erkek yaklaşımı sever): karar/tebliğ no, link, tarih, bütçe, takvim.
2. Kullanıcı yolculuğu haritası (kadın yaklaşımı güçlendirir): başvuranın ilk duyduğu andan sözleşmeye kadar yaşadığı deneyim; bariyerler ve çözümler.
3. Risk matrisi: hukuki/finansal/operasyonel/sosyal riskleri 1–5 puanla işaretleyin.
4. Erişilebilirlik deneyi: Başvuru kılavuzunu 15 dakikada ilk kez gören birine okutun; anlaşılırlık notu verin.
5. Mini pilot/başvuru provası: Temel formları doldurup evrak check-list’i çıkarın; eksikler gerçekçi mi bakın.
---
Forum İçin Kıvılcım Sorular: Hadi Ateşi Büyütelim
- Sizce “teşvik çıktı” demek için en alt eşik nedir: resmî metin mi, portalın açılması mı, yoksa ilk ödemenin yapılması mı?
- Erkeklerin sevdiği veri odaklı kontrol listeleri, başvuranların moralini mi yükseltir yoksa “çok teknik” deyip soğutur mu?
- Kadınların öne çıkardığı erişilebilirlik ve toplumsal etki kriterleri; puanlama tablolarında daha çok yer almalı mı? Nasıl ölçeriz?
- Gerçekten iyi olan bir çağrı, “danışmansız başvurulabilir” olmalı mı? Yoksa danışmanlık, kalitenin sigortası mı?
- En güvenilir “erken uyarı” sinyali sizce hangisi: bütçe tahsisi duyurusu, değerlendirici ilanı, atölye takvimi, yoksa kılavuzda yapılan küçük bir revizyon?
---
Sonuç: “Çıktı mı?” Sorusu Değil, “İnişe Hazır mıyız?” Sorusu
Teşvik dünyasında yalnızca “çıktı mı?” diye sormak, pist ışıklarını görüp uçağı indirmeden sevinmek gibi. En doğrusu; hukuki künye + uygulama altyapısı + operasyon sinyalleri üçlüsünü birlikte görmek. Veri-objektif yaklaşım, sisin içindeki pisti gösterir; empati-toplumsal yaklaşım, aprondaki yolcuların gerçekten varışa geçip geçmediğini. İkisini birleştirince hem iniş yumuşar hem yolculuk güvenli olur.
Şimdi söz sizde: En son hangi “teşvik çıktı” söylentisi sizi yordu, hangisi gerçekten hayatınıza dokundu? Link, deneyim, başarısız başvuru itirafları… Hepsi serbest. Bu başlığı yaşayan bir kılavuza çevirelim mi?
Selam forumdaşlar! Konulara farklı pencerelerden bakmayı seven biriyim; o yüzden “teşvik çıktı mı, çıkmadı mı?” muammasını birlikte didikleyelim istedim. Kimimiz “link at” diyor, kimimiz “komşunun oğlu almış” diye güveniyor, kimimiz de “resmî gazeteyi beklemeden bütçe mi planlanır?” diye söyleniyor. Gelin; veri-odaklı (daha çok erkeklerin sevdiği) yaklaşım ile sosyal/duygusal etkileri merkeze alan (çoğu kadın arkadaşın güçlü olduğu) yaklaşımı yan yana koyalım, artılarını-eksilerini tartalım. Hem sahadan pratik ipuçları hem de tartışmayı kızıştıracak sorular benden, gerçek deneyimler sizden!
---
Önce Tanım: “Teşvik Çıktı” Demek Ne Demek?
Birçok kişi “teşvik çıktı”yı sosyal medyada duyulan bir söylenti sanıyor. Oysa aslında üç katman var:
1. Hukuki duyuru katmanı: Karar, tebliğ, çağrı rehberi gibi resmî bir metnin yayımlanması.
2. Uygulama katmanı: Başvuru ekranlarının/portalların açılması, başvuru kılavuzlarının güncellenmesi.
3. Operasyon katmanı: Değerlendirme takvimi, bütçe tahsisi, puanlama kriterleri, son teslim tarihi gibi pratik ayrıntıların netleşmesi.
“Çıktı” dediğimiz şey bazen sadece ilk katmanda kalıyor; uygulama ve operasyon geç kalınca sahada “Çıktı ama çalışmıyor” algısı doğuyor. Bu ayrımı bilmek, dedikodu sisini dağıtmanın ilk adımı.
---
Veri-Objektif (Erkek) Yaklaşımı: “Kaynağı Göster, Kriteri Yaz, Tarihi Tut”
Daha çok erkeklerin benimsediği çözüm odaklı rota şu sorularla ilerler:
- Kaynak nerede? Karar/Tebliğ/Çağrı Rehberi numarası, tarih, ilgili kurum. PDF mi var? Künye tam mı?
- Kapsam net mi? Sektör, NACE kodu, coğrafi bölge, ölçek (mikro/KOBİ/büyük), uygun maliyet kalemleri listesi.
- Takvim ve limitler? Son başvuru, değerlendirme süresi, bütçe üst sınırı, eş finansman oranı, azami destek süresi.
- Performans kriterleri? Puanlama tablosu, asgari barajlar, istenen göstergeler (istihdam, ihracat, Ar-Ge çıktısı, karbon azaltımı vb.).
- Risk ve uygunluk kontrolü? Çakışan destek yasağı, önceki döneme ait borç/temerrüt, “aynı makineye iki teşvik” yasağı gibi engeller.
Artıları:
- Belirsizliği azaltır. Sayı, tarih, belge netliğiyle “çıktı mı?” sorusunu ikili (evet/hayır) düzlemine çeker.
- İsrafı önler. Uygun olmayanların erken elenmesi; teklif hazırlama ve danışmanlık masraflarını minimuma indirir.
- Karşılaştırma kolaylığı. Birden fazla çağrıyı Excel’de/araçlarda kıyaslayıp en rasyonel olanı seçersin.
Eksileri:
- Soğuk olabilir. Kağıt üzerindeki “uygunluk” ile sahadaki gerçekliğin (portal tıkanıklığı, değerlendirme yığılması) farkını kaçırabilir.
- Erişilebilirliği ihmal edebilir. Dil bariyeri, kırsaldaki işletmelerin internet/teknik destek yoksunluğu gibi sosyal engeller görünmez kalır.
---
Empati-Toplumsal (Kadın) Yaklaşımı: “Kime İyi Gelecek, Kime Ulaşacak?”
Daha çok kadınların öne çıkardığı perspektif şunları sorar:
- Erişilebilir mi? Dil sade mi, başvuru adımları anlaşılır mı, danışma hattı cevap veriyor mu?
- Eşitlikçi mi? Kadın girişimciye, gençlere, depremzede işletmelere, kırsala özel pozitif ayrımcılık var mı?
- Gerçek ihtiyaçla uyumlu mu? Teoride güzel görünen kalemler sahada gerçekten gerekli mi? (Örn. yazılım lisansı var ama personel eğitimine pay yok)
- Toplumsal etkisi ölçülüyor mu? Sadece ciroya değil; istihdam kalitesine, çevresel faydaya, yerel ekosistemle bağa bakıyor mu?
- Psikolojik güvenlik ve destek var mı? İlk kez başvuracak KOBİ/kooperatif korkmadan süreç yürütebilecek mi?
Artıları:
- Gerçek etkiyi görür. “Kağıt üstünde var” olanla “insan hayatına değen” arasındaki farkı ortaya çıkarır.
- Kapsayıcılığı artırır. Kenarda kalacak grupların sürece dahil olmasını sağlar; projenin sürdürülebilirliğini güçlendirir.
Eksileri:
- Ölçüm zorluğu. Etki göstergelerini sayısallaştırmak zor; duygusal sezgiler veriyle desteklenmeyince ikna gücü düşebilir.
- Zaman alır. Paydaş görüşmeleri, saha hikâyeleri, mentorluk kurguları ek efor ister.
---
Sahada “Çıktı mı Çıkmadı mı?” Anlamanın Hızlı Testleri
A) Hukuki iz bırakıyor mu?
- Metnin kimliği var mı (tarih/numara/kurum)?
- Revizyon geçmişi yayınlanmış mı? “Sürüm 1.1/1.2” gibi.
B) Uygulama ayakları yere basıyor mu?
- Başvuru portalı aktif mi, teknik dokümanlar güncel mi?
- SSS bölümü yaşayan bir sayfa mı (tarihli güncellemeler)?
- Atölye/webinar takvimi var mı, kayıt linkleri çalışıyor mu?
C) Operasyon sinyalleri geliyor mu?
- Değerlendirme kurulu/bağımsız değerlendirici duyuruları yapılmış mı?
- Örnek sözleşme/taahhütname şablonları yayımlanmış mı?
- “Sık yapılan hatalar” listesi paylaşıldı mı (genelde gerçek başvurular başlayınca çıkar)?
D) Kırmızı bayraklar
- “Abi kesin çıkıyor” türü ekran görüntüsü dolaşıyor ama resmi künye yok.
- “Sadece bugün” diyen aracı firmalar (teşvikte gerçek deadline’lar önceden duyurulur).
- Başvuru şartları soyut, bütçe sınırı “piyasa ne derse” gibi muğlak.
---
KOBİ, STK, Serbest Meslek: Kime Nasıl Anlaşılır Kılınır?
- KOBİ’ler için: NACE–bölge–bütçe üçlüsüyle hızlı eleme; sonra nakit akışı senaryosu: “Ödemeyi ne zaman alırım? Köprü finansmana ihtiyacım var mı?”
- STK/Kooperatif için: Etki mantığı (problem → faaliyet → çıktı → sonuç), paydaş haritası, gönüllülük/yerel katkı.
- Serbest meslek/Start-up için: Fikrin TRL seviyesi, fikri mülkiyet durumu, mentorluk/ağ erişimi; demo/PoC takvimi.
Hepsinde ortak: Bir sayfalık “uygunluk ve hazırbulunuşluk özeti” hazırlayın; kendinizi de ikna etmiyorsa hakem de olmaz.
---
İki Perspektifi Birleştiren Hibrit Yöntem: “Soğuk Veri + Sıcak Etki”
1. Belge doğrulama listesi (erkek yaklaşımı sever): karar/tebliğ no, link, tarih, bütçe, takvim.
2. Kullanıcı yolculuğu haritası (kadın yaklaşımı güçlendirir): başvuranın ilk duyduğu andan sözleşmeye kadar yaşadığı deneyim; bariyerler ve çözümler.
3. Risk matrisi: hukuki/finansal/operasyonel/sosyal riskleri 1–5 puanla işaretleyin.
4. Erişilebilirlik deneyi: Başvuru kılavuzunu 15 dakikada ilk kez gören birine okutun; anlaşılırlık notu verin.
5. Mini pilot/başvuru provası: Temel formları doldurup evrak check-list’i çıkarın; eksikler gerçekçi mi bakın.
---
Forum İçin Kıvılcım Sorular: Hadi Ateşi Büyütelim
- Sizce “teşvik çıktı” demek için en alt eşik nedir: resmî metin mi, portalın açılması mı, yoksa ilk ödemenin yapılması mı?
- Erkeklerin sevdiği veri odaklı kontrol listeleri, başvuranların moralini mi yükseltir yoksa “çok teknik” deyip soğutur mu?
- Kadınların öne çıkardığı erişilebilirlik ve toplumsal etki kriterleri; puanlama tablolarında daha çok yer almalı mı? Nasıl ölçeriz?
- Gerçekten iyi olan bir çağrı, “danışmansız başvurulabilir” olmalı mı? Yoksa danışmanlık, kalitenin sigortası mı?
- En güvenilir “erken uyarı” sinyali sizce hangisi: bütçe tahsisi duyurusu, değerlendirici ilanı, atölye takvimi, yoksa kılavuzda yapılan küçük bir revizyon?
---
Sonuç: “Çıktı mı?” Sorusu Değil, “İnişe Hazır mıyız?” Sorusu
Teşvik dünyasında yalnızca “çıktı mı?” diye sormak, pist ışıklarını görüp uçağı indirmeden sevinmek gibi. En doğrusu; hukuki künye + uygulama altyapısı + operasyon sinyalleri üçlüsünü birlikte görmek. Veri-objektif yaklaşım, sisin içindeki pisti gösterir; empati-toplumsal yaklaşım, aprondaki yolcuların gerçekten varışa geçip geçmediğini. İkisini birleştirince hem iniş yumuşar hem yolculuk güvenli olur.
Şimdi söz sizde: En son hangi “teşvik çıktı” söylentisi sizi yordu, hangisi gerçekten hayatınıza dokundu? Link, deneyim, başarısız başvuru itirafları… Hepsi serbest. Bu başlığı yaşayan bir kılavuza çevirelim mi?